Κυριακή 19 Ιουνίου 2016

Νίκος Λυγερός: Τα φαινόμενα δεν απατούν


Νίκος Λυγερός, Τα φαινόμενα δεν απατούν
«Πιστεύουμε ότι ακολουθούμε ασταμάτητα τη ροή της φύσης, ενώ δεν κάνουμε τίποτε παραπάνω από το να στεκόμαστε και να μελετάμε τις μορφές μέσα από τις οποίες τη θαυμάζουμε.» Ludwig Wittgenstein.


Έχουμε την τάση να θεωρούμε ότι τα φαινόμενα απατούν. Λες και ισχύει η προϋπόθεση ότι η κοινωνία είναι αληθινή και γνήσια. Πολλές φορές, η ίδια η επιστήμη δεν είναι παρά μία τοπική παραπλάνηση που διαρκεί. Επιπλέον ξεχνάμε ότι όλα ερμηνεύονται από τον εγκέφαλό μας που αποτελεί, στην ουσία, το πιο κρίσιμο στοιχείο της μετάδοσης της πληροφορίας στη γνώση. Ζούμε σε μία κοινωνία όπου η απόκρυψη, η μεταμφίεση, η παραπλάνηση, η προσποίηση και το ψέμα είναι συνήθη, που δεν έχει καν νόημα να τα εντοπίζουμε. Και γι’ αυτόν το λόγο, εκ των πραγμάτων θεωρούμε ότι η αλήθεια είναι τόσο σπάνια. Σιγά-σιγά η εικονική πραγματικότητα τρώει μερίδια της πραγματικότητας και αυτό μας κάνει να αναρωτηθούμε κατά πόσο η πραγματικότητα δεν είναι παρά μία ψευδαίσθηση εφόσον το φαίνομαι είναι τόσο ανατρεπτικό μέσα στο είναι. Όπως δεν έχουμε όλοι πρόσβαση στη μεταμόρφωση, προσπαθούμε μέσω της μεταμφίεσης να επιδείξουμε τον εαυτό μας. Το πρόβλημα είναι αν το κάνουμε πραγματικά για τους άλλους, ή αν και πάλι ο σκοπός μας είναι στην τελική ανάλυση να πείσουμε τον ίδιο τον εαυτό μας. Μέσω της ηθικολογίας, μαθαίνουμε πόσο τα φύλα, και ειδικά τα θηλυκά, επηρεάζονται από την εμφάνιση. Με άλλα λόγια, η επίδειξη αποτελεί και μία μορφή απόδειξης. Δεν προσπαθώ να πείσω, απλώς δείχνω για να μην υποστώ το πρόβλημα της ερμηνείας. Κατά συνέπεια, είναι πιο εύκολο να είσαι ψεύτης παρά αληθινός. Μάλιστα η αλήθεια μέσα σε αυτόν τον κόσμο έχει την τάση να είναι ισόμορφη με το παράλογο. Διότι αν όλοι οι κοινωνικοί φορείς επιδιώκουν την επίτευξη μίας ισορροπίας μέσω της αλληλοδεχούμενης πλάνης, αυτός που προωθεί την αλήθεια παρουσιάζεται ως παράλογος. Θα ήταν μάλλον απλοϊκό να θεωρήσουμε ότι αυτό το νοητικό σχήμα εξηγεί την καταδίκη του Σωκράτη, αλλά σίγουρα είναι ένα από τα στοιχεία της εξήγησης. Από την άλλη πλευρά, αυτή η προσέγγιση δίνει άλλες δυνατότητες ερμηνείας του έργου του Albert Camus. Η επίγνωση του παραλόγου είναι ένα μέσον για την απελευθέρωση του ανθρώπου κατά τον Camus. Μήπως αυτή η απελευθέρωση αφορά το κοινωνικό και μόνο πλαίσιο και όχι απαραίτητα και το μεταφυσικό; Όποιος εκδηλώνεται ως αληθινός δεν είναι καταδικασμένος από το κατεστημένο; Δεν θα αποτελεί ανθρώπινη εξαίρεση της κοινωνικής μίμησης; Γιατί ο Достоевский έπρεπε να περάσει από τόσα δεινά για ν’ αγγίξει την ανθρωπιά της ανθρωπότητας; Διότι τα φαινόμενα απατούν; Όχι! Απλώς η κοινωνία δεν θέλει φαινόμενα, αλλά μόνο πραγματικότητες. Τα φαινόμενα τη φοβίζουν, διότι έχουν την ικανότητα ν’ αλλάξουν δραματικά και κάποτε οριστικά την πραγματικότητα. Τα φαινόμενα είναι πραγματικά, μόνο που δεν ανήκουν στην κοινωνική πραγματικότητα. Η δομή τους είναι η αλήθεια, διότι δεν μπορούν να ξεχάσουν την ανθρωπότητα. Φαίνονται παράλογα μόνο και μόνο στο βλέμμα του παρατηρητή που δεν είναι παρά η πλαστή μεταμφίεση της κοινωνίας που δεν έχει τη δυνατότητα να ξεπεράσει τον εαυτό της μέσω της μεταμόρφωσης.

Μέσα στην συλλογικότητα υπάρχει η έννοια της σχέσης και της οργάνωσης


Νίκος Λυγερός - Μέσα στην συλλογικότητα υπάρχει η έννοια της σχέσης και της οργάνωσης.
Μέσα στην συλλογικότητα υπάρχει η έννοια της σχέσης και η έννοια της οργάνωσης. Έχει ενδιαφέρον γιατί όταν ενδιαφερόμαστε π.χ. για το περιβάλλον, τη διατροφή κτλ, πάνω κάτω αρχίζουμε από αυτή την διαδικασία. «Είμαι μόνος μου, εγώ θα κάνω την επανάστασή μου». Ας πούμε: θα τρώω αυτό ή δεν θα τρώω αυτό. Μετά προσπαθώ να βρω έναν δεύτερο που κάνει το ίδιο και λέω: «τα βρήκαμε». Μετά εφόσον έχω δημιουργήσει μια παρέα λέω: «εντάξει είμαστε μια παρέα». Αυτή η παρέα είναι εντελώς άσχετη με την Ανθρωπότητα. Είναι απλώς ο πολλαπλασιασμός του «εγώ», άρα είναι οι «εμείς». Άρα δεν έχουν φτάσει στους άλλους. Η ιδέα με το ψηφιδωτό είναι ότι κάθε ψηφίδα εκτός από αυτές που είναι στις γωνίες ή αυτές που είναι στης άκρες έχει σχέση με άλλες τέσσερις. Άρα η ψηφίδα, δεν είναι η ψηφίδα, αλλά ο σταυρός. Κάθε ψηφίδα κουβαλάει τον σταυρό της, ο οποίος μπορεί να είναι πολύχρωμος, ενώ η ψηφίδα είναι μονόχρωμη. Άρα όταν βάζετε αυτούς τους σταυρούς, εσείς τους ονομάζετε ψηφίδες και λέτε βάζω ψηφίδες. Στην πραγματικότητα οργανώνετε σταυρούς. Π.χ. λέτε "σταυρόλεξο". Πού είναι ο σταυρός; Μα δεν υπάρχει σταυρός. Στην πραγματικότητα υπάρχει διασταύρωση. Δεν είναι ακριβώς το ίδιο. Στο σταυρόλεξο αυτό που αναζητούμε είναι λέξεις. Δεν αναζητείτε σταυρούς. Ενώ η οργάνωση είναι πολύ σημαντική.
http://lygeros.org/articles?n=16140&l=gr

Ν. Λυγερός - Δίνουμε μεγάλη σημασία

Δίνουμε μεγάλη σημασία
στις μονάδες
κι όχι στην μοναδικότητα
κοιτάζουμε τις ψηφίδες
και δεν βλέπουμε
ότι το ψηφιδωτό
είναι μια πολλαπλότητα
εντελώς μοναδική
κι επιλέγουμε
αυτό που δεν έχουμε
για να έχουμε
ένα όνειρο
που μας απασχολεί
όλη τη ζωή
για να προσποιηθούμε
ότι υπάρχουμε
ενώ η ουσία
είναι αλλού
με τον Χρόνο
και την Ανθρωπότητα
γιατί μόνο μ' αυτούς
υπάρχει η πολυχρωμία.
http://www.lygeros.org/articles.php?n=16120&l=gr

Ν. Λυγερός - Μια Κυριακή


Ν. Λυγερός: Μια Κυριακή


Μια Κυριακή 
σαν Πασχαλιά 
θα ξανανθίσει 
ο κόσμος 
γιατί πιστεύει 
στην αυτοθυσία 
και το λουλούδι 
που γεννήθηκε 
όταν το φως 
έλαμψε 
για δεύτερη φορά 
την ώρα 
της ανάγκης 
όταν πια 
κανείς 
δεν πίστευε 
στην Κυριακή 
την επόμενη 
ενώ ήρθε!




Σκίτσο: Προμηθέας, ο ακίνητος άνθρωπος 
http://www.lygeros.org/Dessins/13142.jpg

Ν. Λυγερός - Όταν δεν ξέρεις τι αξίζεις, κοίτα πώς σε βλέπει ο άλλος


Ν. Λυγερός - Όταν δεν ξέρεις τι αξίζεις, κοίτα πως σε βλέπει ο άλλος

Πολλοί σας λένε, σε όλους εσάς εδώ, ότι είσαστε γραφικοί, γιατί μιλάτε για πράγματα του «κατά Λουκά» και λένε ότι πρέπει να έχεις μια ρεαλιστική προσέγγιση. Και τώρα πρέπει να σκεφτούμε ορθολογικά. Σου λένε, π.χ. -αυτό είναι το ωραίο- ακόμη και να απελευθερωθεί η Κωνσταντινούπολη, αν γινόταν αυτό, είναι τόσος μεγάλος ο πληθυσμός, που ούτως ή άλλως, θα μας πλημμύριζαν στην Ελλάδα. Το έχετε ακούσει αυτό. Έχει ενδιαφέρον, γιατί αν ήταν πραγματικά τόσο μεγάλη αυτή η αλήθεια, τότε δεν θα ανησυχούσαν. Στην πραγματικότητα, τι γίνεται; Αν κοιτάξετε όλο το θέμα με την Ευρωπαϊκή Ένωση, και βάλετε όλες τις χώρες που είναι μέσα -τώρα είναι 28- θα δείτε ότι, από όλη την Ευρώπη το μόνο κομμάτι που δεν είναι ευρωπαϊκό, είναι στην Κωνσταντινούπολη. Έχει ενδιαφέρον. Άμα κοιτάξετε, λοιπόν, αυτήν τη γωνία, πρέπει να φανταστείτε, τώρα ανάποδα. Προσπαθήστε να το σκεφτείτε από την άλλη πλευρά. Πώς βλέπουν αυτοί, την γωνία. Είναι πολύ απλό, βλέπουν ότι 400 εκατομμύρια πιέζουν πάνω σε μια γωνία. Και λένε τα 18 και 20 να γίνουν, πώς να γίνουν τετρακόσια; Τι εννοώ με αυτό; Ο Ελληνισμός είναι αυτός που έδωσε τον λεγόμενο ουμανισμό, τον ανθρωπισμό, αν θέλετε, να το πούμε λίγο πιο ελληνικά. Αυτός ο ανθρωπισμός επηρέασε πάρα πολύ τα δεδομένα της Ευρώπης, και τα χριστιανικά δεδομένα τα οποία δεν τα καταλαβαίνουμε. Σας δίνω ένα παράδειγμα. Στη σημαία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν ξέρουμε πολύ συχνά τι αντιπροσωπεύουν τα αστέρια, και νομίζουμε ότι είναι τα κράτη. Έχει ενδιαφέρον, γιατί αυτό είναι πραγματικά ένα πρόβλημα νοημοσύνης. Τα κράτη ήταν 3, 6, 9, 10, 12, 15, 25, 27 και 28. Και ρωτάς: μα είναι δυνατόν να το πιστεύεις αυτό; Στην πραγματικότητα, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τα 12 αστέρια είναι οι 12 Απόστολοι.
Σημαία Ευρώπης - Η Παναγία και οι 12 Απόστολοι.
Για όσους δεν το ξέρουν, αρκεί να δουν πώς έγινε ο σχεδιασμός αυτής της σημαίας και να δουν ότι ο εφευρέτης της επηρεάστηκε από τον καθεδρικό ναό στο Στρασβούργο, όπου βλέπετε την Παναγία. Γι' αυτό έχει μπλε φόντο -το μπλε είναι το χρώμα της Παναγίας- και αντί να έχει ένα φωτοστέφανο πάνω στα βιτρό, έχει 12 αστέρια και είναι οι Απόστολοι. Τώρα θέλω να το κάνετε αυτό σαν άσκηση. Πολύ συχνά βλέπετε στην Ελλάδα την ευρωπαϊκή σημαία και την ελληνική σημαία μαζί. Πολλοί δεν καταλαβαίνουν ότι από τη μία πλευρά έχουμε την Παναγία με τους 12 Αποστόλους και από την άλλη έχουμε τον Χριστό. Δηλαδή πιο χριστιανικό σύνθημα δεν μπορείς να βρεις. Αλλά το πιο ωραίο είναι ότι εμείς οι ίδιοι δεν το ξέρουμε μερικές φορές. Έχει ενδιαφέρον, όμως, γιατί οι άλλοι το ξέρουν. Άρα, γι' αυτό λέμε στη στρατηγική, όταν δεν ξέρεις τι αξίζεις, κοίτα πώς σε βλέπει ο άλλος.





Λογική σκέψη και επίλυση προβλημάτων


Λογική σκέψη-νοημοσύνη και επίλυση προβλημάτων.
Σε αυτή την ενότητα θα ασχοληθούμε με τις διεργασίες οι οποίες μας επιτρέπουν να αντιμετωπίζουμε κάποιο λογικό πρόβλημα, να αναλύουμε μια σειρά παραδοχών ώστε να παράγουμε κάποιο συμπέρασμα, να αξιολογούμε τις πιθανότητες για κάποιο γεγονός κ.ο.κ.
Π.χ., ξέρουμε ότι το άθροισμα των γωνιών ενός τριγώνου είναι 180 μοίρες.
Μας δίνονται οι δύο γωνίες και μας ζητείται να βρούμε την τρίτη.
Π.χ., μας δίνεται η πληροφορία ότι αν ξοδέψουμε πάνω από 100 ευρώ σε ένα κατάστημα ρούχων θα μας δώσουν δώρο ένα CD. Θέλουμε να αποκτήσουμε το CD, τι κάνουμε;
Π.χ., ξέρουμε ότι απαγορεύεται η είσοδος σε άτομα που έχουν ηλικία κάτω τον 18 σε ένα συγκεκριμένο club. Βλέπουμε ένα νεαρό να μπαίνει στο club, ο οποίος δε φαίνεται να είναι πάνω από 18. Τι συμπεραίνουμε για τον κανόνα;
Π.χ., Έχουμε να επιλέξουμε ανάμενα σε ένα επενδυτικό πρόγραμμα το οποίο μας δίνει εγγυημένα ένα ποσοστό προσαύξησης των χρημάτων μας της τάξεως του 5% και ένα άλλο στο οποίο το ποσοστό είναι μεταβλητό από 1% μέχρι και 20%. Τι αποφασίζουμε;
Εάν κάποιος προσπαθεί να πουλήσει κάποιο επενδυτικό πρόγραμμα, προφανώς είναι σημαντικό να ξέρει πως αντιμετωπίζουν οι πιθανοί πελάτες του το οικονομικό ρίσκο.
Π.χ., ένας γιατρός διαπιστώνει ότι ο ασθενής Χ έχει τα συμπτώματα μιας σοβαρής ασθένειας Α. Η θεραπεία της ασθένειας Α απαιτεί μια χρονοβόρα και επικίνδυνη εγχείρηση. Όμως, η διάγνωση των συμπτωμάτων βασίζεται σε ένα γιατρικό όργανο το οποίο έχει ένα ποσοστό αποτυχίας 1%. Θα προχωρήσει η εγχείρηση;
Π.χ., ένας ερευνητής ανακαλύπτει ένα φάρμακο το οποίο μπορεί να θεραπεύσει τον καρκίνο. Εάν το φάρμακο όντως αποδειχτεί αποτελεσματικό χιλιάδες ζωές θα σωθούν. Για να μελετηθεί το φάρμακο όμως χρειάζονται δοκιμές σε 100 ασθενείς. Αυτοί οι 100 ασθενείς θα πρέπει να μην κάνουν κατά τη διάρκεια της δοκιμής την κανονική (λιγότερο αποτελεσματική) θεραπεία. Πώς αποφασίζεται αν αυτοί οι ασθενείς θα ‘θυσιαστούν’ ή όχι;
Π.χ., πηγαίνουμε σε ένα εστιατόριο. Στο τραπέζι μας έχει δεξιά από το πιάτο δύο μαχαίρια, ένα μικρότερο και ένα μεγαλύτερο, αριστερά όμως μόνο ένα πιρούνι. Τι συμπεραίνουμε;
Ουσιαστικά, αντιμετωπίζοντας το εύρος των γνωσιακών διεργασιών οι οποίες συμπεριλαμβάνονται στα πλαίσια της έρευνας για τη λογική σκέψη και την επίλυση προβλημάτων, η πρώτη μας εντύπωση είναι ότι δεν είναι δυνατό μία γνωσιακή διεργασία να υποστηρίζει όλες αυτές τις δραστηριότητες.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, φαίνεται ότι η απάντηση εξαρτάται όχι τόσο από τη λογική δομή του προβλήματος, ή κάποιους κανόνες πιθανοτήτων, αλλά από τη γενική μας γνώση για το πρόβλημα.
Δηλαδή, τη συγκεκριμένη κατανόηση που έχουμε για το πρόβλημα και τη σημασία του στη ζωή μας.
Η σχετική έρευνα στις γνωσιακές επιστήμες αποσκοπεί στο εξετάσει κατά πόσο ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζουμε λογικά προβλήματα, προβλήματα πιθανοτήτων κτλ μπορεί να χαρακτηριστεί από γενικούς κανόνες.
Σημειώστε ότι αυτή η έρευνα αποτελεί ίσως το πιο εφαρμοσμένο κομμάτι των γνωσιακών επιστημών.

Αυτό που βλέπουμε μήπως είναι τελικά αυτό που σκεπτόμαστε;


Αυτό που βλέπουμε μήπως είναι τελικά αυτό που σκεπτόμαστε - αντίληψη, εγκέφαλος, κοινωνία, νευροεπιστήμη

Κοιτάζοντας γύρω μας, έχουμε πάντα τη βεβαιότητα ότι αυτό που βλέπουμε είναι μια πιστή αποτύπωση του πραγματικού κόσμου που μας περιβάλλει. Ο γνωστός νευροφυσιολόγος Vernon Mountcastle λέγει ότι «στην πραγματικότητα είμαστε φυλακισμένοι μέσα σε έναν εγκέφαλο και η μόνη μας επικοινωνία με τον έξω κόσμο γίνεται με διαύλους επικοινωνίας, τις αισθήσεις, που μεταφέρουν ένα πολύ μικρό κομμάτι πληροφοριών για το τι συμβαίνει εκεί έξω». Σ’ αυτή τη φιλτραρισμένη αναπαράσταση του κόσμου θα πρέπει να προσθέσουμε και τη διαστρέβλωση, μεγέθυνση ή σμίκρυνση του ποσού πληροφοριών που γίνεται σε όλα τα επίπεδα επεξεργασίας καθώς οι πληροφορίες αυτές οδεύουν μέσα στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα.

Θα μπορούσε να πει κανείς ότι αυτό που βλέπουμε δεν είναι τελικά παρά το αποτέλεσμα πολλαπλής σύνθετης και επιλεκτικής επεξεργασίας του σήματος που διεγείρει την όραση, δηλαδή της φωτεινής ακτινοβολίας που έρχεται από τον κόσμο που βρίσκεται έξω από εμάς.

Ας προσπαθήσουμε λοιπόν να παρακολουθήσουμε τα βήματα αυτής της επεξεργασίας καθώς η φωτεινή ακτινοβολία από το περιβάλλον διεγείρει το όργανο της όρασης, δηλαδή τον αμφιβληστροειδή χιτώνα του ματιού. Τα κύτταρα του χιτώνα αυτού είναι ευαίσθητα στην ένταση της ακτινοβολίας και στο μήκος κύματος της ακτινοβολίας που είναι και τα χαρακτηριστικά που την καθορίζουν. Από το σημείο αυτό και πέρα, το σύστημα αρχίζει να γίνεται επιλεκτικό. Ενώ το μήκος κύματος της φωτεινής ακτινοβολίας είναι συνεχές στο ορατό φάσμα, οι φωτοϋποδοχείς, τα φωτοευαίσθητα δηλαδή κύτταρα του ματιού μας, απαντούν επιλεκτικά σε τρεις ζώνες μήκους κύματος που αντιστοιχούν στο μπλε, πράσινο και κίτρινο κόκκινο χρώματα. Έτσι το συνεχές φάσμα μετατρέπεται σε έναν συνδυασμό τριών βασικών στοιχείων και με το συνδυασμό αυτό αντιλαμβανόμαστε το μήκος κύματος της φωτεινής ακτινοβολίας και το κωδικοποιούμε σε κατηγορίες, τα χρώματα. Ήδη λοιπόν από τον αμφιβληστροειδή ξεκινά μια διαδικασία μετατροπής της πληροφορίας, για το μήκος κύματος του φυσικού ερεθίσματος, σε περιορισμένο αριθμό κατηγοριών που είναι ουσιαστικά μια μείωση της πληροφορίας. Τα φωτοευαίσθητα κύτταρα μεταφέρουν την πληροφορία για την ένταση της φωτεινής ακτινοβολίας στα γαγγλιακά κύτταρα που είναι ο πρώτος νευρικός σταθμός επεξεργασίας των οπτικών ερεθισμάτων. Τα γαγγλιακά κύτταρα κωδικοποιούν την πληροφορία για την ένταση της φωτεινής ακτινοβολίας σε κάθε σημείο όχι κατά απόλυτη τιμή αλλά σαν διαφορά έντασης. Έτσι, κάθε γαγγλιακό κύτταρο απαντά όχι στο επίπεδο φωτεινότητας που έρχεται από ένα σημείο του εξωτερικού χώρου, αλλά στην αλλαγή του επιπέδου φωτεινότητας ανάμεσα σε γειτονικά σημεία. Για να κάνει αυτή την επεξεργασία το κάθε γαγγλιακό κύτταρο συλλέγει την πληροφορία έντασης φωτεινής ακτινοβολίας από ένα σύνολο γειτονικών φωτοϋποδοχέων του αμφιβληστροειδούς. Το σύνολο αυτό είναι μεγάλο για την περιφέρεια του αμφιβληστροειδούς και πολύ μικρότερο για την κεντρική περιοχή της ωχράς κηλίδος.

Τα γαγγλιακά κύτταρα λοιπόν κωδικοποιούν διαφορές φωτεινότητας σε έναν χάρτη που αντιστοιχεί στον αμφιβληστροειδή. Η σάρωση στο χάρτη αυτόν είναι πολύ λεπτομερής για το κέντρο και αδρή για την περιφέρεια. Η διαφοροποίηση αυτή διατηρείται σε όλη την πορεία της αισθητικής οδού μέχρι και τον φλοιό του εγκεφάλου. Το αδρό σύστημα, ή «μακροκυτταρικό», συλλέγει πληροφορία αλλαγής φωτεινότητας, από μεγάλες περιοχές του χώρου και είναι ευαίσθητο σε ταχείες αλλαγές φωτεινότητας όπως για παράδειγμα κατά την κίνηση αντικειμένων στο χώρο. Το λεπτομερές σύστημα, ή «μικροκυτταρικό», συλλέγει πληροφορία από μικρές περιοχές του χώρου και είναι ευαίσθητο σε λεπτομέρειες και στο μήκος κύματος που θα μεταφραστεί στο χρώμα. Η δομή αυτού του χάρτη που είναι ουσιαστικά μια διαστρεβλωμένη στο χώρο οπτική αναπαράσταση μεταβολών φωτεινότητας θα διατηρηθεί και στον πρώτο σταθμό επεξεργασίας της οπτικής οδού δηλαδή τον έξω γονατώδη πυρήνα του θαλάμου. Από εκεί ο επόμενος σταθμός θα είναι ο πρωτοταγής οπτικός φλοιός στον ινιακό φλοιό (περιοχή V1 κατά Broadman). Στην περιοχή αυτή θα διατηρηθεί η διάκριση μακροκυτταρικού και μικροκυτταρικού συστήματος που θα οδεύσουν σε διαφορετικές περιοχές (στοιβάδες) του φλοιού. Παράλληλα, τα κύτταρα του οπτικού φλοιού είναι πλέον ευαίσθητα σε μεταβολές φωτεινότητας κατά μήκος ενός άξονα και όχι ανάμεσα σε δυο σημεία. Τα «απλά» λεγόμενα κύτταρα του φλοιού κωδικοποιούν έτσι μεταβολές φωτεινότητας σε συγκεκριμένη περιοχή του χώρου κατά μήκος συγκεκριμένου άξονα, ενώ τα «σύνθετα» λεγόμενα κύτταρα κωδικοποιούν μεταβολές φωτεινότητας κατά μήκος ενός συγκεκριμένου κάθε φορά άξονα, ανεξαρτήτως της θέσης του στο χώρο. Βλέπουμε λοιπόν ότι ο πρωτοταγής οπτικός φλοιός αρχίζει να αναγνωρίζει περιγράμματα από τις αλλαγές φωτεινότητας. Τα περιγράμματα αυτά θα αποτελέσουν το υλικό για την αναγνώριση σχημάτων. Τα απλά και σύνθετα κύτταρα κατανέμονται σε κολόνες στον πρωτοταγή οπτικό φλοιό και γειτονικές κολόνες έχουν παρόμοια προτίμηση στη διεύθυνση του άξονα που αναγνωρίζουν. Ανάμεσα στις κολόνες υπάρχουν «κηλίδες» με κύτταρα που μεταφέρουν την πληροφορία του χρώματος. Αυτή η πολύπλοκη δομή χάρτη στον πρωτοταγή οπτικό φλοιό, επαναλαμβάνεται και στον δευτεροταγή οπτικό φλοιό (περιοχές V2,V3 κατά Broadman) όπου πλέον τα κύτταρα είναι ευαίσθητα σε πιο σύνθετα περιγράμματα. Από εκεί και πέρα υπάρχει ένας σαφής διαχωρισμός της οδού σε ένα ραχιαίο τμήμα που καταλήγει στην περιοχή V5 κατά Broadman και από εκεί στον οπίσθιο βρεγματικό φλοιό και ένα κοιλιακό τμήμα που οδεύει στον κροταφικό φλοιό.

Η ραχιαία οδός δέχεται πληροφορίες κυρίως από το μακροκυτταρικό σύστημα και τα κύτταρα στις περιοχές αυτές κωδικοποιούν κίνηση αντικειμένων στο χώρο, καθώς και τη σχετική κίνηση του ίδιου του ατόμου (ή μελών του σώματός του) σε σχέση με σταθερά αντικείμενα στο χώρο. Το σύστημα αυτό δηλαδή επεξεργάζεται το κομμάτι αυτό των πληροφοριών της οπτικής εικόνας που είναι απαραίτητο για να μπορούμε να κινούμαστε στο χώρο, να αποφεύγουμε αντικείμενα και να πιάνουμε αντικείμενα. 

Η κοιλιακή οδός θα καταληξει στον κάτω κροταφικό φλοιό. Εδώ υπάρχουν κύτταρα που είναι ευαίσθητα σε συγκεκριμένα αντικείμενα. Μάλιστα η διάκριση μπορεί να είναι τόσο εντυπωσιακή, ώστε κάποια κύτταρα να «αναγνωρίζουν» μόνο αντικείμενα που χρησιμοποιούμε ως εργαλεία, ενώ άλλα κύτταρα να «αναγνωρίζουν» μόνο έμψυχα όντα όπως τα ζώα. Δεν γνωρίζουμε ακόμα με ποιους πολύπλοκους κανόνες λειτουργούν τα κύτταρα αυτης της περιοχής διαμορφώνοντας αυτές τις καταπληκτικές ειδικότητες στην αναγνώριση συγκεκριμένων μορφών. Στην περιοχή αυτη βρίσκονται και τα περίφημα κύτταρα που απαντούν με ενεργοποίηση στην εμφάνιση στην οπτικη εικόνα ανθρώπινων προσώπων (Gross & Sergent. Υπάρχει δε μια συγκεκριμένη βλάβη στον αριστερό κάτω κροταφικό φλοιό που οδηγεί στο σύνδρομο της προσωποαγνωσίας. Στη διαταραχη αυτη το άτομο βλέπει κανονικά αλλά δεν μπορεί να αναγνωρίσει πρόσωπα. Μία άλλη περιοχη όπου καταληγει η κοιλιακη οδός είναι στον ινιακό φλοιό, η περιοχη V4 κατά Broadman, η οποία κάνει την τελικη επεξεργασία του χρώματος. Σε βλάβη της περιοχης αυτης, το άτομο πάσχει από αχρωματοψία, δηλαδή βλέπει τον κόσμο μαυρόασπρο.

Είναι λοιπόν φανερό από τα παραπάνω ότι με όσα μπορούμε να γνωρίζουμε ώς σημερα η οπτικη εικόνα του κόσμου που μας περιβάλλει μέσα στον εγκέφαλο αποτελείται από κομμάτια πληροφορίας που αφορούν προϊόντα επεξεργασίας πολύ συγκεκριμένου τμήματος της φωτεινής ακτινοβολίας και οδηγεί στη σύνθετη πληροφορία για συγκεκριμένα αντικείμενα, χρώμα η κίνηση αντικείμενων.

Ένα εμφανές πρόβλημα που προκύπτει από όλη αυτη τη διαδικασία είναι πως συντίθενται αυτά τα διασπασμένα και διασκορπισμένα στο φλοιό τμηματα που επεξεργάζονται διαφορετικές πληροφορίες στο ένα, ενιαίο, σύνολο που αντιλαμβανόμαστε σαν οπτικη εικόνα. Μια απάντηση στο ερώτημα αυτό της σύζευξης έχει προταθεί ότι είναι η σύξευξη στο χρόνο της ενεργοποίησης των περιοχών αυτών. Είναι σαν μια ορχηστρα όπου το κάθε όργανο παίζει το δικό του κομμάτι και το σύνολο των οργάνων που παίζουν ταυτόχρονα προκαλεί την μουσικη όπως την ακούμε.

Μια άλλη ερώτηση είναι αν αυτά που επιλέγουμε να δούμε τα επιλέγουμε τυχαία η υπάρχει επιλογη από πριν. Η απάντηση είναι ότι υπάρχουν και οι δυο διαδικασίες. Η διαδικασία από κάτω προς τα επάνω επιλέγει τυχαία περιοχές του χώρου όπου κοιτάμε. Η διαδικασία από πάνω προς τα κάτω κατευθύνει την προσοχη μας και αντίστοιχα και την όραση μας σε συγκεκριμένες περιοχές του χώρου που θεωρούμε από πριν ότι μπορεί να έχουν σημασία. Η διαδικασία αυτη επιλογής εφορεύεται από περιοχές του φλοιού όπως ο μετωπιαίος και ο βρεγματικός φλοιός. Στο σύνδρομο αμέλειας χώρου που εμφανίζεται έπειτα από βλάβες του βρεγματικού φλοιού, τα άτομα δεν κοιτούν μια συγκεκριμένη περιοχή του χώρου γιατί η προσοχή τους δεν στρέφεται στην περιοχή αυτη.

Μια τελευταία ερώτηση που σημερα έχει αρχίσει να διερευνάται αφορά το κατά πόσον το άτομο είναι ενημερο για όλα τα στοιχεία που συνθέτουν την οπτικη εικόνα. Σε πειράματα με διχοτομημένη όραση όπου κάθε μάτι βλέπει μια διαφορετικη εικόνα έχει φανεί ότι τα άτομα είναι ενημερα για μια από τις δυο εικόνες και μετά λίγα δευτερόλεπτα είναι ενημερα για την άλλη. Η εναλλαγη ενημερότητας συμβαίνει με έναν στοχαστικό τρόπο στο χρόνο. Ο Νικόλαος Λογοθέτης έδειξε το 1989 (Logothetis & Schall, 1989) ότι, όταν ο πίθηκος βλέπει μια εικόνα με διχοτομημένη όραση, αναφέρει συνειδητή ενημερότητα με το ίδιο στοχαστικό πρότυπο στο χρόνο όπως και ο άνθρωπος, πράγμα που σημαίνει ότι και στον πίθηκο υπάρχει αυτη η μορφη συνειδητης ενημερότητας για την οπτικη εικόνα. Προχωρώντας σε νευρωνικές καταγραφές, ο Λογοθέτης έδειξε ότι ορισμένοι νευρώνες στον κάτω κροταφικό φλοιό απαντούσαν περισσότερο όταν το αντικείμενο προτίμησης τους ηταν στη συνειδητη ενημερότητα του ζώου από την περίπτωση που το ίδιο αντικείμενο έφευγε από την ενημερότητα. Οι νευρώνες αυτοί, λοιπόν, έδιναν και το στίγμα της συνειδητης ενημερότητας που αφορούσε την οπτικη εικόνα.

Συνοψίζοντας, θα μπορούσαμε να πούμε ότι αυτό που περιγράφουμε σαν «οπτικη αναγνώριση» είναι ένα σύνολο διεργασιών επεξεργασίας πληροφορίας σε πολλαπλές περιοχές του Νευρικού Συστήματος. Οι διεργασίες αυτές, που ακόμα δεν έχουν κατανοηθεί πληρως, οδηγούν σε μια επιλεκτική αναγνώριση συγκεκριμένων δομών στην οπτικη εικόνα, ενώ η επιλογη του τι θα δούμε και πότε γίνεται πάλι με τη συμμετοχη πολλών περιοχών του φλοιού. Τέλος, το τι βλέπουμε συνειδητά και τι ασυνείδητα στην οπτικη εικόνα φαίνεται να αποτυπώνεται επίσης στα χαρακτηριστικά λειτουργίας του πολύπλοκου αυτού συστήματος.

Είναι λοιπόν η οπτικη αναγνώριση μια διαδικασία αποτύπωσης του οπτικού ερεθίσματος που έρχεται από τον κόσμο που μας περιβάλλει η είναι μια πολύπλοκη νοητικη επεξεργασία συγκεκριμένων και πολύ περιορισμένων πληροφοριών του οπτικού κόσμου που γίνεται με τέτοιο τρόπο ώστε να μας επιτρέπει να ερμηνεύουμε τον κόσμο που μας περιβάλλει και όχι απλά να τον βλέπουμε. Ή, για να το πούμε διαφορετικά, αυτό που βλέπουμε μήπως είναι τελικά αυτό που σκεπτόμαστε; 

Συγγραφέας: Νικόλαος Σμύρνης
Βιβλιογραφικές αναφορές
Gross, C. G. & Sergent, J. (1992). Face recognition. Current Opinion in Neurobiology, 2,156-161.
Logothetis, N. K. & Schall, J. D. (1989). Neuronal correlates of subjective visual perception. Science, 245,761-763.
Farah, M. J. (2000). The cognitive neuroscience of vision. Oxford UK: Blackwell Publishers.

Τρίτη 16 Φεβρουαρίου 2016

Μια φορά μονάχα φτάνει _ Γιάννης Πουλόπουλος Αγάπες και Λουλούδια Γεωργία Χατζηγεωργίου





Οι παλιές αγάπες για να ζωντανέψουν θέλουν χάδια

Έχουν περάσει τέσσερα χρόνια από τότε που χώρισαν η Βάσια με το Νίκο. Κανένας δεν προχώρησε ουσιαστικά παρακάτω.
Σεξάκια δεξιά κι αριστερά, διαδικτυακά καβλαντίσματα για να περνάει η ώρα, άντε και live φλερτάκι σε κανένα μπαρ για ν’ανάψουν τα αίματα.
Η ομορφιά της και η εξυπνάδα του τους έφερε κοντά. Το κατ’εξακολούθηση κέρατο,
τους χώρισε.
Κέρατο του Νίκου με μια πιτσιρίκα σερβιτόρα στο μαγαζί που δούλευε σαν dj.
Ε, και δυο-τρεις τσαχπίνες πελάτισσες. Πως να το κάνουμε; Αν ο άντρας το έχει μέσα του το τσιτσίνισμα και τη Μπελούτσι να έχει δίπλα του, θα ξενογαμήσει.
Ήξερε που θα «έμπλεκε» η Βάσια αλλά όπως όλες μας, δεν το πίστευε.
Μη σας τα πολυλογώ, χώρισαν πολιτισμένα, χωρίς νεύρα, φωνές και τσακωμούς. Μάζεψε τα πράγματά του απ’το σπίτι της και γύρισε στο πατρικό του.
Μετά από πέντε χρόνια κοινού βίου άνευ γάμου και βέρας και με τον έρωτα να έχει πάει περίπατο ήταν αναμενόμενο να χωρίσουν έτσι «Σουηδικά».
Ζούνε στην ίδια πόλη. Όσο μικρή και να είναι είχαν καταφέρει να μη συναντηθούν.
Εκείνη απέφευγε τα στέκια του, εκείνος απέφευγε τα δικά της.
Όχι για κανέναν άλλο λόγο αλλά γιατί μισούσαν και οι δύο την αμηχανία της πρώτης συνάντησης μετά από καιρό. Η Βάσια έτσι κι αλλιώς τον είχε συγχωρήσει μέσα της.
Είχαν βέβαια κοινούς φιλούς. Εκείνη η -τόσο καιρό προς αποφυγή- συνάντηση έγινε τελικά στο γάμο του καλού τους φίλου, του Γιάννη.
Τυπικούρες, παγωμένα σταυρωτά φιλιά και βλέμματα στο κενό.
Το κέφι άναψε, το κρασί έκανε σωστά τη δουλειά του και τα καλά μας τα παιδιά ήρθαν όλο και πιο κοντά.
Εκείνο το βράδυ λοιπόν κοιμήθηκαν μαζί. Και ήταν όμορφα. Κάτι έλειπε, αλλά ήταν όμορφα.
Τα χρόνια που πέρασαν, η μοναξιά, η ανάγκη για μια μόνιμη αγκαλιά και για οικειότητα,
τους έφερε ξανά μαζί.
Στην ίδια σχέση, στο ίδιο σπίτι, της Βάσιας, στους ίδιους ρόλους.
Λάθος. Μέγα λάθος.
Όλοι λένε πως αν σπάσει το γυαλί δεν ξανακολλάει. Και είμαι στη δυσάρεστη θέση να συμφωνήσω μαζί τους αν και γνωστό, αντιδραστικό και υπεραισιόδοξο πλάσμα.
Αν μάλιστα ο λόγος που το γυαλί ράγισε και στη συνέχεια έσπασε είναι η απάτη, όχι, δε θα ξανακολλήσει. Όχι εύκολα τουλάχιστον. Πάντα μέσα στο μυαλό θα τριγυρνάει η αμφιβολία χεράκι-χεράκι με την καχυποψία, κολλητές από παλιά.
Γενικά καλό και ορθό θα ήταν να μη γυρνάμε σε μια τελειωμένη σχέση μετά από καιρό γιατί το βασικό συστατικό του έρωτα, η λαχτάρα να μάθεις και να γνωρίσεις τον άλλο έχει εξατμιστεί.
Αφήστε δε, που δεν παίζουμε στην «Αιώνια λιακάδα ενός καθαρού μυαλού» και δεν υπάρχει καμιά κλινική που να σβήνει τις κακές αναμνήσεις, δυστυχώς.
Αν το γυαλί ξανακολλήσει θέλει πολλά απαλά, αληθινά, θεραπευτικά χάδια για να σβήσουν τη ρωγμή του.
Έχεις να τα δώσεις; Αντέχεις να τα δώσεις;



Κυριακή 7 Φεβρουαρίου 2016

αιμάτινη ιαχή




τότε που έπρεπε - το τώρα στο χέρι ∙ κλειδί χάλκινο, με
τέσσερεις ρόδες, και ουρανό χιλιομέτρων, σε απειρογώνιους ορίζοντες μ’
αιμάτινους θυρεούς  - να θυμίζουν
περίβλημα - εκείνο που πέρασε σε νυν της δίψας. με κινητήρα υπερκόσμιων τινάζω
ύψη, φουσκώνοντας ύψη στο στήθος, που δε λούφαξε σε βόλεμα επαιτικών φιλιών -
λεύτερος σε μυσταγωγική χορογραφία καταιγίδας, κι ανεξάντλητος μεταφυσικός -
φυσικός κι επίμονος ερευνητής, γι' αυτό δεινός δύτης σ' αινίγματα τούνελ, που
στηρίζονται οι περπατησιές.
κι ας αρουραίο, με λένε, που χάνομαι τις νύχτες - χαϊδεύω
και πάλλομαι σ' επτά συντριβές με τριβές και σπίθες, βυζαίνοντας ρώγες ατίθασες
που χλιμιντρίζουν Ιππολύτη. 
σαν ξημερώνει δε γονατίζω στο εννιά. το ερωτεύομαι κοιτώντας
το στα μάτια, κι αυτό μου μιλά μελωδικά - μια εξαϋλωμένη μελωδία, σαν κορίτσι υπαρκτά
φανταστικό (και μήπως φανταστικές δε μοιάζουν οι εκστάσεις -;-), που κάπνισε
λυγμό κάτω απ' το δέντρο που κρεμάστηκε ο δίδυμος θεός, κι αμαρτωλό αναμάρτητα
γδύθηκε με πόδια ανοιγμένα, με ουτοπικό παράστημα και μια αγκαλιά υπέρ των
πάντων, κρατώντας μαχαίρι, λοστό, και αίμα. πίνω το αίμα, μαχαιρώνομαι, κι
ελίσσομαι ανάμεσα. μια ρεματιά ορμών ο θεός, που κρεμάστηκε. πνίγομαι και φεύγω
μένοντας σε παντού – ανίατος ιππέας – και ιππεύομαι με κινητήρα ορμής, κι εσωτερικής
ερωτικότητας, με μια Ηώ, μια Ιππολύτη, με Ζώνη κύκνειας προστυχιάς στην αυγινή κραυγή των μυστών.

άγρυπνες φυλακές



















δε γουστάρω να μ' αθωώνει ο κόσμος σου -!-
τυφλός σέρνεται και απορεί συνεχώς..
πώς αγαπώ -;-  πώς φιλώ -;- πώς φιλιώνω με το κύμα έξω απ' τα μπουρδέλα των συναθροίσεών σου, σε μιας φυλακής το παράλογο, κι ενός κενού την πυγμή -;-
στα μυστικά σου κοιτάγματα, που πετιούνται τα μάτια των πουλιών σε πάγκους παζαριών, μοναχός γκρεμίζομαι / σκορπίζομαι σε χορδές σπασμένες / και διαμοιράζομαι / δέκα κουρέλια νύχτα στα άστρα. - εκεί ο Ωρίωνας με συνεπαίρνει και ξεκουράζει τη φαντασία μου.
εσύ μη μ' αθωώνεις -!- κι ούτε να μιλάς τη σιωπή σου. η ντροπή του κόσμου σου, αποτρέπει τη ζωή μου στους επιζώντες. / κι έτσι με βλέπεις νεκρό από τοίχο σε τοίχο - / δροσουλίτης στα μέσα των φθινοπώρων / λίγο πριν το χειμωνιάτικο στεναγμό. /
*ο Σείριος ξενυχτά στα καμώματά μου. Η δικιά μου αποκάλυψη με την τελευταία μου ανάσα· μια γλώσσα ανήκουστα υγρή, να ρέει εσώτερη φυλή ανεπεξέργαστων μύθων. Μόνο μη μ’ αθωώσεις -!- κρύψου πολύ! Αιμορραγούν οι κατάρες και σ’ ερωτεύομαι κι άλλο. Τόσο, που θα λεν: «ένας Νεκρός και λάλησε τα σκήπτρα.»
 Εσύ κρύψου στους εκατό της μοναξιάς αιώνες – / κοσμική παρένθεση λεπρών δευτερολέπτων - / πριν το χορό σου - πρόκληση / κι αναπάντητη θηλή τα ερωτήματά μου / με ξένη μας ρωγμή. / και τώρα, που φούσκωσαν οι τελετές, σκίζομαι μνήμα – καθρέφτη / που εντοπίστηκαν τα δάκρυα. / σε προσωπεία σάρκινα μια αλητεία που τρομάζει / όταν μιλώ, το ρεμάλι σου, κι / εσύ πόρνη άδολη, / όταν φιλώ, η αποφυγή σου, / κι εσύ κρυψώνα της γύμνιας σου. / κρύψου σου λέω! Ένας νεκρός γαβγίζει στη φυλακή σου αιώνες αιώνιους / σε μνήμες άγρυπνες. Κρύψου κι άλλο!*

σκοποί διαιώνιοι





ανάμεσα σε ηθική κι ανηθικότητα, τ' αδιέξοδα Όχι σε μονοσύλλαβα Ναι, θέλουν Πνοές να υπερβούν το σαδισμό της προφοράς και πράξεις να γενούν - έτσι, χανόνται οι ανάσες μες στα μολύβια και μπλοκάρουν τις αντιστάσεις.
όσοι βρισκόμαστε δεν έχουμε σταθεί ποτέ στων γραμμάτων τις πλαγιές, κι οι λεωφόροι τους δε μας τρομάζουν. ούτε στις γωνιές τους στριμωχνόμαστε για να καπνίσουμε στα κρυφά - άσαρκα σαρκωμένοι ράβουμε τα χείλια και πιάνουμε τον κασμά. οι τοίχοι υποχωρούν στο σφύριγμα και στο πάθος.
κάθε που γεννιέμαι σφυρίζω σκοπούς διαιώνιους, ν' αγγίζω άκρηες, να φυλάττω τις άκρες μου, εισχωρώντας απ' το περίγραμμα των χειλιών σου στο στόμα σου. καιόμενος στη λάβα σου δεν υποχωρώ, ερωτευόμενος την έννοιά σου. με εξέγερση των μορίων μας, μιλημένα αμίλητα τα κορμιά σμίγουν πέρα απ' το φράγμα του απόλυτου. άναρχοι ταξιδιώτες ξηλώνουμε τα δήθεν καλλιγραφικά παραχάραξης των γραμμάτων, από μια Ιστορία που επιβλήθηκε από μια αρχή της άβυσσος, και πλατσουρίζουμε γυμνοί σε συμπαντική θάλαττα.
Εσύ κι εγώ. Μαζί φέρουμε την ηδονή του άχρονου έξω απ' τη σκόνη των αθλίων.

πνευστά ανυπόταχτα

Πυρρίχιος κρατιέμαι πνευστός
και αδυσώπητη Νύχτα μου δίνεις
σε τρέμουλο της φωνής σου, πριν το φόνο μου μαχαίρι,
γιατί τα θέλησα Πάνας, σε ανυπότακτη τελετή ζωής,
αναρχικός δύτης στου κορμιού σου το σπάραγμα,
σκίζοντας κατασκευασμένους βατήρες,
ενώ μετρούσες τα δάχτυλα
- δέκα και ξέχναγες τα κεριά μου που έλιωναν.
Το κοίταγμά σου κενό
στο κοίταγμά μου κραυγές ανυπόδητες
Και να πίνω "θέλω" και να μένω γυμνός
στα μαστίγια των φόβων σου
Να ξεκουμπώνεις με ταχύτητα σκότους τα μάτια μου
εξοστρακίζοντας τα φιλιά μου.
Μαχαιρωμένο σκυλί σε επτά ουρανούς
σταματώ να γρυλίζω. Δεν απορώ.
Τετραπληγικές οι κλήσεις σου
κι η γλώσσα μου ανείπωτα υγρή στις μνήμες των παρακλήσεών σου
να τινάζει τα γράμματα αστέρια στους αιώνες,
κι εσύ να μένεις σκισμένο δέρμα,
από πολυχρησία φοβική.
Σφαδάζουν τα εννιά κορμιά μου
στο φόνο μου το δόλιο
κι η υπεροψία σου σε βάση σαθρή,
ακόμη μαχαιρώνει αιθερική σκιά -
τον αιθέρα μου στη φυσική σου αύρα
να τρακάρω το χρόνο
και να μένω κέδρος
για Σένα, στην κόλαση των συμπλεγμάτων σου,

αερικά


  
σκουριασμένα τσεκούρια στις σάρκες μας διοικούν τα μυαλά μας.
σάπισαν οι σάρκες.
φρίττει ο χρόνος. μας αφήνει πίσω. στη λήθη η κραυγή.
εξ αέρος ρίψεις κρατικής μαλακίας. με πατινάζ στο χάος.
αηδία οι θεωρίες στους τόμους. μπλεχτήκαμε στα κόμματα με άνω την τελεία. και
τα αποσιωπητικά, μας μαστούρωσαν. χρονοβόρες οι παραισθήσεις μας, και πιάσαμε χορούς. στραγγίξαμε χοροί κι αποθανατιστήκαμε καρνάβαλοι.
το παιδί μας, μεγάλωσε. μας φτύνει τη φυλακή του κατάμουτρα. ξεχάσαμε την απεργία, και το παιδί το κρεμάσαμε σε ερείπια πόλης βιασμένης. βομβαρδιστικά στο πιάνο της ψυχικής μας ελίτ- αποπνικτική δυσωδία. με κορδέλες, για εγκαινίαση του βούρκου μας.
το παιδί μας σαλπάρει. καπετάνιος του είναι του, γρατσουνίζοντας το λίγο μας φαγητό μπαγιάτικο. τότες που ο πιανίστας - καρδιά μας, προδόθηκε απ' το διχασμένο μας εαυτό.
το παιδί, άντρας, ε;! το βλέπεις; το παιδί άντρας!

στο Νίκο Ρωμανό, που δε λύγισε, και καπετανεύει στους Κόσμους.
στα παιδιά που αποθεώνουν με τόλμη το ταξίδι του.
και σε σένα, ακόμη, που δεν ένιωσες, που δε μ' ένιωσες ή που φοβηθηκες να νιώσεις..

μεθυσμένα τα μυστικά




















 
άδηλα πρόσωπα
/ στην υποψία του αιώνα, χαμός στα πεζοδρόμια /
στο φεγγάρι του νόστου
/ υπεραστικές διαδρομές σαρκοβόρες χειλιών /
ματωμένα φτερά
/ γενναιότητα διαχρονική να θηλάζω απών /
στεγνώνουν τα μάτια
όταν αγριεύει η καρδιά
/ ερωτεύσιμες οι βροχές όταν αδειάζουν τις εποχές μας στις μνήμες /
τι κι αν κύλησε το μπλε στα βαθιά -;-
πάντα το ξίφος καρφώνει αστέρια
μέσα σε περιστατικά που ξέφυγαν τον ξαφνικό -
θάνατος ή έρωτας..; ένας ο λυγμός
πορεία στη στάση του τρένου που ενδέχεται -
καθορισμένη ώρα
πυξίδα ώρα -
κοτσίδα κοριτσιού που ξέχασε να μεγαλώσει
αφού έσταξαν τα ύδατα κόκκινο στο στήθος του
σκίζε χρώματα Εσύ! σκιρτούν οι αισθήσεις,...,... _____________
η ώρα δείχνει φεγγάρια στα βάθη